Oude plaatsnamen te Ronse

Berghplasch : huidige Fr.Rooseveltplaats.

"Elles sont toutes relatives à l' Etablissement d'une fontaine sur la place dite Berghplasch, à Renaix" (uit Aanvraag tot het oprichten van een fontein op de Berghplasch, 1821)

Overlijdensakte Gustave Regibo 1857

De naam verwijst vermoedelijk naar een drinkplaats voor paarden, een rustplaats. Het stedelijke reglement van 1909 vermeldt dat er op de Bergplas haring en vis mag verkocht worden.(7)

______________________________________________________________

Blokmeersch : huidige commerciele sector in C.Snoecklaan. (kaart : zie onder Wulfke) In de nabijheid (Rode mutslaan) was tot einde 19°eeuw een molen, de Blokmolen ( Wulkxken). De Blokmolen staat op de Ferrariskaart (1774) als Moulin de Renaix. Op de Popp-kaart (1879) staat de watermolen als 'Cale molen'.

______________________________________________________________

Borrestraat

Borrestraat = Linde

 Popp-kaart 1855

______________________________________________________________

■ Canfijnsteeg : steeg in de Oude vestingstraat, achter de (toenmalige) Patria.

_____________________________________________________________

Capellekauter : gebied gelegen ten zuiden van de Kapel Klijpe; staat reeds op de kaart van 1684 vermeld.

_____________________________________________________________

Cautereel : oostkant van Kapellestraat

_____________________________________________________________

Chaussée d'Audenarde : Kruisstraat

 factuur 1940

____________________________________________________________

Chemin du repos : (vermeld op Popp-kaart, 1855) = Karnemelkstraat

____________________________________________________________

Cité Dubus. De firma Dubus was gelegen in de Beukenlaan.

1927

___________________________________________________________

Cité Lejour : steegje gelegen in de Beukenlaan

 De verbroedering 1905 

______________________________________________________________

Cité Mauroit ; straatje gelegen tussen de Hoge Mote en weeshuis, huidige biblioteek. De grond waar het weeshuis stond was eigendom van Mouroit.

_____________________________________________________________

■  Cité Portois: steegje gaande van Cité Bara naar Oude Veste. Dit werd afgebroken in 1971 voor de aanleg van een parking. De Portoisstraat liep van Olifantstraat tot Oude Vest. Dit steegje staat reeds op de Popp-kaart van 1855 getekend en begon toen vanuit de Oude Vest. De Olifantstraat was nog niet aangelegd.

______________________________________________________________

■  Cité Vandooren

_____________________________________________________________

 Coq Battant

Plaats gelegen bovenaan de Steenweg op Elzele. Naam gegeven door het café aldaar 'Au Coq Battant'.

  1925-1935

________________________________________________________________

Cour Demets : gelegen naast de Ninovestraat. Huidige Adolf Demetsstraat?

 'De verbroedering' 1935

______________________________________________________________

De Bisschopweg : westelijke zijstraat van de Rode Mutslaan, getekend op de Popp-kaart (1855)

_____________________________________________________________

Decrolykoer : Steegje op de Bruul, voor het Depoorter-instituut. Momenteel (2015) bouwvallig en de toegang is afgesloten. Deze huisjes werden afgebroken in augustus 2017.

 

______________________________________________________________

 De gezusters Lovelingstraat : Tijdens WO2 werd de Georges Desmetstraat veranderd in De gezusters Lovelingstraat om de herinnering aan WO1 en Georges Desmet te laten verdwijnen.

_______________________________________________________________

De Veste : Oude Vesten

In 1927 schreef E. De Malander (6)  : De Oude vesten, in de volksmond De Veste, (la Veste) was een pad. Vertrekkend uit de Abeelstraat kwam men in een smalle corridor van ongeveer 1m breed en 10m lang tussen 2 huizen. Uit deze vernauwing komend was de rechter kant van de straat volledig afgezet met een haag voor groententuinen. Links was er een brede gracht waarover iedere eigenaar een kleine brug had gelegd als toegang tot zijn eigendom. Deze gracht was geen beek. Bij felle regen leek het erop. Het was een gracht vol vervuild water, met alle soorten afval en glas dat er clandestien ingegooid werd. Deze gracht werd onder het gezag van het stadsbestuur dicht gegooid en vervangen door een riool tot aan de Elzelestraat. Het stadsbestuur verwacht dat de eigenaars hun grond niet zouden afstaan om er huizen op te bouwen. Het café waarlangs de smalle corridor liep werd aangekocht en afgebroken om een 7m brede straat te krijgen.

Op de Popp-kaart (1855) is deze straat nog duidelijk te zien zoals hierboven beschreven.

______________________________________________________________
 
■ De Vis : Kruispunt van Zonnestraat en Cesar Snoecklaan. Genoemd naar het café 'In de visch' op dat kruispunt.

 1934

 Politiereglement 1947

______________________________________________________________

Dragonderstraat , Rue du dragon : nu St Cornelisstraat. In deze straat waren enkele cafés : 'Den oude dragonder' , 'In den dragonder'. In Tavi van Valère Depauw (1937) staan er 3 cafés vermeld in die straat : De oude dragonder met cafébaas Milke Geenens, De grote dragonder en De kleine dragonder.

1896

  'De verbroedering', 1910

 De Ronsenaar, 1958

______________________________________________________________

Fiertelstraat

 De Verbroedering, 1914

_____________________________________________________________

Haezeveld : het gebied tussen de huidige Olifantstraat en Zuidstraat. Op de plan van Ronse 1684 staat dit terrein ook vermeld als ‘Haezeveld’.

  1929

______________________________________________________________

Hofstraat : Tuinstraat , Wijnstraat

 1909

______________________________________________________________

Hospital los : zijweg in de Kanarieberg. Deze weg staat vermeldt op de Popp-kaart (1855). De Kanarieberg heette toen Ommegangstraat

_______________________________________________________________

Ijzerebrug : Passerelle

1896

______________________________________________________________

Jean Cuvelierstraat : Op de gemeenteraad van okt 1950 werd een voorstel gedaan om enkele (nieuwe) straten te benoemen naar toen nog in leven zijnde personen, zoals Jean Cuvelier. Dit kreeg echter veel tegenstand en werd afgevoerd.

 (De Ronsenaar, 1950)

_______________________________________________________________

Kammestraat: Priesterstraat

______________________________________________________________

Kerkhofstraat: straat tussen St-Hermes- en oude St-Martinuskerk. Huidige Cypriaan Derorestraat. De straat dankt haar naam aan het vlakbij gelegen kerkhof op het huidige Albertpark. Dit kerkhof werd vanaf 1822 niet meer gebruikt.

________________________________________________________________

Kerkstraat : Rue de l'Eglise : huidige J.B.Dekeyserstraat

 (1901)

_______________________________________________________________

Klein Bruelken

=Verlorenstraat. Waarschijnlijk was dit het gebied, de westelijke straatkant van de Veemarkt en Verlorenstraat. 

 

__________________________________________________________

Kleine Trompe :  Hoek O.Delghuststraat en Steenweg op Ninove; het gebied rond de lindeboom op dat kruispunt.

 (De Ronsenaar, 1950)

________________________________________________________________

Kloefstraat

   (2)

________________________________________________________________

Koefeest : huidige Veemarkt. Werd ook Koemarkt genoemd.

18991899

_______________________________________________________________

Koer Dejonghe : gelegen aan de rechterkant van de Kruisstraat opwaarts; iets lager dan Libbrechtstraat. (Kaart zie : Libbrechtstraat) Dit koertje werd genoemd naar de eigenares, Martha Dejonghe, gehuwd met Omer Baert.

Martha Emma Dejonghe, °Ronse, 1.11.1904. Omer Dejonghe, +Ronse, x.11.1967.

  

______________________________________________________________

■ Koer Delouvroy

Gelegen aan de westkant van de Kruisstraat, iets hoger dan de Libbrechtstraat. Afgesmeten in 1961

 1961

____________________________________________________________

Koer Depoorter

Gelegen aan de Libbrechtstraat / Kruisstraat

_________________________________________________________

Koer De Visch

 De Verbroedering 1936

_________________________________________________________

Koer Devos: in 1890 bouwt Louis Blyau enkele huisjes op dat terrein in de Nieuwebrugstraat. Hij verkoopt die in 1892 aan Désiré Devos die deze koer dan verder uitbouwt. Désiré Devos, °Ronse, 8.5.1852 en +Ronse, 6.2.1920, zoon van Jean Francois Devos en Marie Therese Dujardin, gehuwd te Lavilletertre (Fr), 12.11.1878 met Apoline Dorgebraye, was in 1880 'domestique' te Parijs en daar daarna 'maitre d'hôtel'. Bij zijn overlijden staat hij genoteerd als rentenier.

____________________________________________________________

 Koer Regibo

 Kiezerslijst 1947

__________________________________________________________

 Koer Vanhole

Koer in de Rode Broeckstraat?

Kiezerslijst 1921

___________________________________________________________

Koer Walter : gelegen op de Trompe

 De Verbroedering 1920

_____________________________________________________________

Libbrechtstraat :  Eerder heette dit Libbrechtsteeg en Brenti’s ketse, katse; (1) met aansluitend een voetweg naar Hogerlucht.

_______________________________________________________________

Maarschalk Stalinlaan : huidige Oudstrijderslaan

______________________________________________________________

Marché au bois: gelegen in de 10°wijk, Klijpe.

 1852

________________________________________________________________

Maurietweg (Mouroitweg): huidige Triburie. De hoeve en velden van de gebroeders Mouroit (Emmanuel, Jean Baptiste Joseph en Arsene) lagen op deze weg. (Poppkaart, 1855)

____________________________________________________________

Meulenstraat : Het deel van De Abeelstraat tussen Fr.Rooseveltplein en Guissetplaats werd eertijds Meulenstraat genoemd. Ze leidde naar de molen op de hoek van Statiestraat en Politieke gevangenenstraat, toen Athstraat genoemd. (1)

_______________________________________________________________

MootestraatOp de Popp-kaart (kadasterplan) van 1855 staat de Moortelstraat vermeld als "Mootestraat". Is de huidige benaming van die straat fout geïnterpreteerd? Een 'moote' kennen we in Ronse als een gebouw/ hoeve zoals De Hoge Moote'. De Mootestraat/ Moortelstraat liep recht naar de Hoeve Escorion op het einde van die straat. Er staat daar al eeuwen een hoeve dus is de naam 'Mootestraat' correcter dan Moortelstraat. Maar er is nog een andere mogelijkheid en waarschijnlijk aanneembaarder want in 1684 (kadasterlijst als foto) was deze hoeve en enkele aanpalende gronden eigendom van Inghel Del Motten.

____________________________________________________________

Niekenberg , Eikenberg : gebied dat op de kaart van 1684 aangeduid staat als Eeckenberch, gelegen ten zuid-westen van Schavaart. Momenteel is het Eikelstraat. 

1896

 1684

_______________________________________________________________

■ Nieuwekerkstraat

= J.B. Dekeyserstraat

 Publi 1913

____________________________________________________________

Ommegangstraat : Anno 1855: huidige Kanarieberg en Schoonboeke. Naam ontleend aan het feit dat de Fiertel daar langskomt. De huidige Ommegangstraat heette toen Zandstraat aan de kant van Ronse. De Nukerkse-kant heette Ommegangstraat.

_____________________________________________________________

■  Oude kerkstraat 

 1921

_______________________________________________________________

Oude Linde : = Linde , zijstraat van Ninovestraat

 De Verbroedering 1925

______________________________________________________________

Oudewei: in een geboorteakte van 1888 (Joseph Laemont) staat als plaats van de woning van de ouders 'Oudewei'; gelegen in de 2°wijk.

_____________________________________________________________

Pelgrimstraat : in de volksmond altijd als 'Spielegem' genoemd, verbasterd in 20°eeuw naar Pelgrimstraat en nu terug zijn oorspronkelijke naam teruggekregen. Spillegem verwijst naar een middeleeuwse nederzetting ten oosten van het centrum.

 Stadsplan 1964

______________________________________________________________

Peter Benoitstraat : De Jozef Ferrantstraat werd tijdens WO2 door de bezettende Duitsers veranderd in Peter Benoitstraat om de herinnering aan J. Ferrant en WO1 te laten verdwijnen.

______________________________________________________________

Perrekensdries : ook varkensstraatje genoemd, nu de Nachtegaalstraat. Op de kaart van 1684 wordt deze plaats reeds vernoemd en in 1933 nog vermeld bij een verkoop. Een perre is het oudvlaams woord voor een omheinde plaats.

____________________________________________________________

Petite Place : op de Popp-kaart van 1879 is dit huidig Fr. Rooseveltplein

____________________________________________________________

■  Place des Martyrs : Steenbrugge

_____________________________________________________________

 Place St-Martin: plein naast het park, gelegen tussen de St-Martinus- en de St-Hermeskerk.

___________________________________________________________

Plaine St Pierre. Toen de St Pieterskerk, ten noorden van de St Hermeskerk, afgebroken werd, kwam er een ruimte, een plein vrij op die plaats.

“…Pascal Joseph Regibo, agé de vingt huit ans docteur en medecine né et domicilié à Renaix quatrième section, Plaine St Pierre lequel nous a présenté un enfant…..” (1887)

______________________________________________________________

■ Pont de pierre, Steenbrugge: In de geboorteregister van 1876 wordt het adres van een gezin opgeschreven als 'Pont de pierre'.

_____________________________________________________________

Rattenblok.  Ligging: zie kaart onder

 "..Désiré Hantson,...fabricant..., septième section, Rattenblock,..." geboorteregister, 1895

 “Verbroedering” dec 1923

 

______________________________________________________________

Ronsch kauter : het gebied ten westen van het station, rond het Kon.Astridplein.

 kaart 1684

 "...au lieu dit Ronsch Kauter à Renaix, suivant ...", 1906

______________________________________________________________

Rue du Marché : Peperstraat of Markt

"...qui dit rue du Marché..." : geboorteakte 1796

______________________________________________________________

Rue du Fief : Leenveldstraat

_____________________________________________________________

Rue du moulin : in de geboorteakte van Joseph Ferrant (1880) staat het adres van het gezin Ferrant-Breackman vermeld als Rue du moulin, gelegen in de 2°wijk. = huidige Abeelstraat. (zie Meulenstraat)

______________________________________________________________

Schaepstal : zo heette het oostelijke straatdeel van de Veemarkt. (Kaart 1879)

 (2)

______________________________________________________________

Sentier du calvaire du tilleul :  Op de Popp-kaart (1855) staat dit klein straatje getekend vertrekkende in de richting van de Molenbeek vanop de hoek van O.Delghuststraat en de Steenweg op Ninove naar de Beekstraat. De kaart van 1684 duidt die weg ook reeds aan. De plaats waar nu de fabriek staat heette ‘Diepenmeersch’. De Ferraris-kaart (1778) toont die weg (stippellijn) ook met op het kruispunt een kruisbeeld en een boom. Een kruisbeeld dat er nog altijd staat. De huidige Steenweg op Ninove was nog slechts een kleine weg. De lindeboom (omtrek: 4,24m in 2016)  is afgaande op zijn omtrek heel waarschijnlijk nog de boom die de naam gaf aan de weg vermeld op de kaart van 1778 en 1855. Op de kaart van Vandermaelen (1850) staat dit kruisbeeld vermeld als 'Christ du tilleul'. Een stafkaart uit 1884 vermeldt dat op die plaats een café was "In de linde". Momenteel is nog slechts het begin van die weg bestaande met een drietal huizen. De uitbreiding van de fabriek heeft een deel van die weg ingepalmd die naar de Beekstraat liep. 

1684

 1778

 Vandermaelen-kaart 1850

1855

1884(5)

________________________________________________________________

Steenbrugge: Deze plaats wordt reeds in de Kapittelakten van 1512 vermeld als "..iuxta pontem lapideum...".(3)

Steenbrugstraat: = Tuinstraat/ = Wijnstraat

 L'Echo de Renaix, 1864

______________________________________________________________

St Hermesplein : Kleine markt

 (De Ronsenaar 1950)

______________________________________________________________________

Sint Martensplaats : Ook : Place de la Nouvelle Eglise; huidig Kerkplein aan de St Martinuskerk.

______________________________________________________________

Slijpstraat : = Tuinstraat

(4)

______________________________________________________________

Steegje Vandendooren 

 1943

_ ______________________________________________________________

Stijnskoer: koer, klein straatje lopend van Kruisstraat, rechtover Koer Dejonghe naar de Langehaagstraat

______________________________________________________________

Tolke /Torreken : bron gelegen ten noorden van Broeke. Deze bron voorzag via buizen de vijvers van het kasteel van Nassau van water en zorgde ook voor de watertoevoer van de fonteinen op de Kleine Markt en op de Bruul. Ook leverde ze water voor de openbare pompen in de Wijnstraat, Zonnestraat en Steenbrugge.

 

_____________________________________________________________

Tuinstraat : Bovenste deel van de huidige Wijnstraat, ook Slijpstraat geheten.(4)

  1913

_____________________________________________________

Twee Kerkenplaats , Place des Deux Eglises was het plein voor de oude St Martinuskerk

_____________________________________________________

Uilsgat : plaats tussen het koor van de St Hermeskerk en de St Pieterskerk

 kaart A.Cambier

______________________________________________________

Vermeersbergstraat : paralelle weg dicht aan de Zonnestraat, oostwaarts vertrekkende van Rode Mutslaan en samenkomend met Zonnestraat. (Popp-kaart, 1855)

_______________________________________________________________

Vieux Château : Kasteelstraat

Geboorteakte van Adolf Demets, 1879, gewezen schepen van Ronse en senator.

_______________________________________________________________

Vooruitgangstraat , Rue du Progres : nu C.Vandendoorenstraat

_______________________________________________________________

Vrijheidsplaats : Fr.Rooseveltplaats. Op de Popp-kaart vermeld als 'La petite place'.

______________________________________________________________

Vuilstraatje : Fabrieksstraat

 Geboorteakte, 1885

_______________________________________________________________

Watergat : Het Watergat is gelegen op de Klijpe, op de hoek van de Rozenaaksesteenweg, Zonnestraat en Berchemsesteenweg. De Rozenaaksesteenweg en Mussenstraat heetten vroeger (1855, Popp-kaart) de Woekerstraat. Mogelijk is dit een afleiding van Woeker ->Woeter -> Water -> Watergat.

_______________________________________________________________

Weverstraat : Opgeeistenstraat. Door de Duitse bezetter werd tijdens WO2 de Opgeëistenstraat veranderd in Weverstraat om de herinnering aan de opgeëisten (door de Duitsers) tijdens WO1 teniet te doen.

_______________________________________________________________

Wijk Abeele : wijk gelegen aan café 'Wit Paard

 't Volk van Ronse, 1942

______________________________________________________________

Willekensmeersch : Weverijstraat

______________________________________________________________

Wulfke : gelegen ten noorden van Steenweg op Doornik; Floreal. Op de kadasterkaart van 1684 vermeld als 't wulkxken', genoemd naar de molen op de Molenbeek in de nabijheid met die naam, ook Blokmolen geheten.

 kaart 1960

______________________________________________________________

Zijstatiestraat : huidige Ijzerstraat. Rue latérale.

In de kiezerslijst van 1921: Traversière

  (1929)

_____________________________________________________

Zotte brug: brug over de Molenbeek van de Watermolenstraat naast het rad van de Kapittelmolen naar een kleine weg die langs de beek naar de Steenbrugge liep.(1)

____________________________________________________________

Referentie’s

(1)    Br. Emmanuel en N.Mora, Eigen schoon, de watermolens van Ronse

(2)    Popp-kaart 1879

(3)   A.Cambier, De muzikale kultuur in de eerste helft van de XVI°eeuw, Annalen, 1997, GOKRTI, Ronse, p.114

(4)   Anom, Het kapittel van Sint Hermes binnen Ronse, Ronse, Van den Daele, 1892

(5)   Touring Club de Belgique, 1931, nr.20

(6)   E. De Malander, La vérité sur la gestion des Catholiques pendant 50 ans de 1872 à 1922, Ronse, L. Massez, 1927

(7)   O. Delghust en M. Portois, Reglements communaux, Ronse, Goebeert, 1912