Molen Deman in de Bredestraat

Boven in de Bredestraat , rechtover de huidige Barreelstraat, stond een houten windmolen op een natuurlijke hoogte. De kaart van Ronse uit 1684 vermeldt daar het ‘Wintmeulenvelt’ en ten noorden daarvan het ‘Brulmeulenvelt’ maar er staat blijkbaar geen molen bij getekend. Voortgaande op de naam van dit gebied kan er verondersteld worden dat daar effectief reeds een molen was en dat de ideale plaats daarvoor, op een hoogte, boven de Bredestraat was. Mogelijk is de molen einde 16°eeuw tijdens de godsdienstperikelen, zoals zovele andere windmolens, verwoest geweest en is die plaats pas veel later terug gebruikt voor een windmolen.(4) De kaart van Blaeu uit 1665 toont een windmolen, niet op de exact juiste plaats maar rekening houdende met de foutmarges uit die tijd is het mogelijk toch deze windmolen.

 1665

 1684

De Popp-kaart (1855) vermeldt Emmanuel (1796-1873) en Denis Deman als eigenaars van deze molen; zonen van Pierre Francois Deman en Anne Francoise Machtelinck. Op een kaart uit 1862 staat de molen (Min=moulin) getekend boven in de Bredestraat. Aan de straatzijde was een kapel gebouwd, aangeduid op de kaart als ‘Chaple’. De molen hier aangeduid is opgericht in 1835.(3) Een kaart van 1879 vermeldt de molen als “Moulin Deman”, de naam van de molenaar bij de oprichting. Simon Deman, een oudere broer van Emmanuel en Denis, geboren te Ronse op 24.7.1787, was bakker te Ronse en gehuwd met Marie Josephe Masquelier. Zij overlijdt te Ronse op 2.12.1844. De vader van deze 3 broers, Joannes (Pierre) Franciscus (1752-1829), was ook molenaar. Hij bezat de watermolen te Squeere (Queere), ook molen te Krekelberg genoemd op de molenbeek in de Savooistraat te Ronse.(3) De molen in de Bredestraat was in 1886 eigendom geworden van Vander Haeghen.(3) Het gebied ten noorden van die molen – nu rusthuis- heette toen “Wint meulen”. De O.Delghuststraat was nog niet aangelegd. Dit gebeurde pas in 1924.(1) Dit gebied ‘De windmolen’ was einde 19°eeuw eigendom van de fam.Canfijn, die er het ‘Hospice Canfijn’ oprichtten.

1862

1879

Op de Ferrariskaart uit 1779 staat ook een molen afgebeeld in die buurt maar, indien het hier deze molen betreft, is hij teveel zuid-westwaarts afgebeeld. We kunnen aannemen dat het hier om dezelfde molen gaat en dit maar een ‘kleine tekenaarsdwaling’ is.

1779

In het begin van de 20°eeuw was er een café vlakbij met de naam “Aan den molen” (Krantenpubli 1909).

 (foto: Sted.museum)

Tijdens een hevig onweer op 26 april 1910 werd de molen getroffen door de bliksem en “dien hij aan splinsters sloeg”. Deze molen was toen eigendom van M.Vandereecken volgens dit krantenartikel maar D&H (3) vermelden Vander Haeghen als eigenaar. De daarop volgende brand verwoestte 8 huizen in die straat. Het gemeentebestuur besloot in aug 1910 niet tussen te komen in de vergoeding van de slachtoffers en stuurde hen naar het Bureel van weldadigheid.

 (foto: P. Van Wynen)

(2)

De molen is na dit incident niet meer hersteld en afgebroken.(3)

▲Beknopte stamboom van de familie Deman

De broer van Simon Deman, Jean Francois Deman (1782-1854), heeft voor een militaire carriere gekozen. Eerst in het leger van Napoleon, dan in het Hollandse leger en tenslotte vanaf 1830 in het Belgische leger.(5)

Referentie’s

(1)    Bouwen door de eeuwen, Min.van Vl.Gemeenschap,1998

(2)    De Verbroedering, mei – aug 1910 (Weekblad)

(3)    https://www.molenechos.org/verdwenen/molen.php?AdvSearch=5121

(4)   Mededeling door Lieven Denewet, voorzitter Molenzorg Vlaanderen

(5)   Laurent Wasseuil, J.F.Deman (1782-1854) sous-lieutenant francais, capitaine hollandais, major Belge, Annalen GOKRTI, 1971